Bouw simulaties die organisaties laten vliegen
Organisaties gaan te weinig na hoe managementbeslissingen uitwerken. Zij hebben een
instrument nodig waarmee ze voorgenomen beslissingen op hun effecten kunnen testen. Precies dat doet de business flight simulator.
Business Flight Simulator.
Dit boek leert je hoe je een organisatie echt datagedreven maakt waardoor managers betere beslissingen kunnen nemen. Business Flight Simulator is een doorontwikkeling van de bestseller ‘De Cockpit van de Organisatie’, een boek over vaststellen van geleverde prestaties met een KPI-dashboard, waarvan meer dan 60.000 exemplaren zijn verkocht.
Business Flight Simulator gaat zelfs een hele stap verder, want nu gaat het om het vooraf toetsen op haalbaarheid van plannen; dus om het tevoren inschatten van prestaties. En op die manier kun je plannen vroegtijdig bijstellen.
- In het boek vind je een royale basis van de system dynamics methodologie. Deze methodiek maakt het mogelijk om in de computer systemen te bouwen die modellen zijn van de werkelijkheid. Soms zijn die modellen erg nauwkeurig en kloppen de modelresultaten keurig met die uit de werkelijkheid; omdat de oorzaak – en gevolgrelaties uit de werkelijkheid zijn gemodelleerd. Daarom worden die modellen ook wel digital twins genoemd. Er zijn diverse toepassingen, onder andere zijn digital twins bruikbaar in het bedrijfsleven voor productontwerp, predictive maintenance en down time reductie, maar ook voor strategie-ontwikkeling, strategic renewal en KPI-prestatiemanagement.
- De reden dat ik system dynamics uitgebreid bespreek is eenvoudig. Een business flight simulator kan simpelweg niet zonder deze modelleringstechniek. Ik schotel de lezer ook elf concrete voorbeelden van simulatoren voor. Dat doe ik in detail, zodat de lezer precies begrijpt hoe de voorbeelden werken.
- In het hoofdstuk ‘Stap in de simulator’ bespreek ik enkele ‘klassieke’ simulatoren, zoals de Product Development Flight Simulator van het MIT en de ontwikkeling van People Express Airline. Die simulatoren hebben vooral educatieve betekenis. Daarna volgen actuele simulatoren waarmee prestaties van bedrijven (private sector) beter gemanaged kunnen worden, zoals de start-up van een koffieketen en een order to cash proces. Naast al deze voorbeelden, zijn er ook toepassingen in de publieke sector, want net als in het bedrijfsleven kunnen ook in deze sector simulaties een belangrijke rol spelen. De voorbeelden in het boek gaan over de strafrechtsketen, entrepreneurial university en de inmiddels klassieke Fisheries Game Simulator.
Inhoudsopgave & preview
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Woorden van waardering 2
Proloog 13
I TERREINVERKENNING 17
Simuleren is presteren 19
Businessmodellen 31
Living Businessmodels 43
Key Performance Indicators 63
II SYSTEM DYNAMICS 83
Stocks and flows 85
Principes van System Dynamics 99
Business Flight Simulator 119
Ontwerpproces van de simulator 143
Simulator als laboratorium 179
III SIMULATOREN 193
Stap in de simulator 195
1 – BFS BellSouthTelecommunications
2 – BFS Product Development Flight Simulator
3 – BFS Ontwikkeling People Express Airline
4 – BFS Ontwikkeling easyJet
Simuleren van bedrijfsprestaties (private sector) 221
5 – BFS Start -up Expreszo
6 – BFS Omzetvergroting voor trapliftenfabrikant
7 – BFS Order to cashproces
De BFS en beleidsontwikkeling (publieke sector) 249
8 – BFS Fisheries Game Simulator
9 – BFS Entrepreneurial University
10 – BFS Overtreding en strafbare feiten
11 – BFS Strafrechtsketen
Epiloog 279
Dankwoord 283
Voorwoord
Het wordt tijd voor een nieuwe etappe op de reis naar het beste prestatiemanagement. Prestatiemanagement staat al jaren hoog op de agenda van managers. Het ontwikkelen van strategische doelstellingen, businessmodellen, KPI’s en road maps is geleidelijk aan gemeengoed geworden. Dat is mooi, maar kan het nog beter?
Ik denk het wel. We moeten de beslissingskwaliteit verhogen. De beslissingskwaliteit is de zwakke stee van het huidige prestatiemanagement. Uitspraken over te bereiken doelen zijn veelal gebaseerd op wensdenken zonder dat de haalbaarheid goed is beargumenteerd. De voorspellende waarde is gering. Dat wreekt zich bij zowel bij de implementatie van strategieën, bij de beleidsrealisatie en bij het invoeren van procesverbeteringen. Hoe anders is dat in de luchtvaart. Allerlei mogelijke situaties zijn tevoren doordacht en er zijn effectieve handelingsprotocollen voor ontwikkeld. En nog belangrijker: vliegers hebben er intensief mee geoefend voordat ze de lucht in mogen.
Hiermee vergeleken kan de strategische besluitvorming in organisaties amateuristisch genoemd worden. Intenties vormen de boventoon. Natuurlijk, er komt een grote variëteit van toekomstmogelijkheden op een organisatie af en die mogelijkheden kun je niet allemaal voorzien. Dat klopt. Maar toch, om zich dan maar op de toekomst voor te bereiden door wensdenken en goed ogende opties, dat heeft niets te maken met prestatiemanagement.
Dit boek is geïnspireerd door de luchtvaart. De ‘sim’ is daar het trainingstool bij uitstek. Als de pendant daarvan voor organisaties stel ik in dit boek de Business Flight Simulator voor.
Want in analogie hiermee zouden ook in organisaties beslissingen tevoren moeten worden getest op hun effecten en impact.
De business flight simulator moet de ontplooiing van een strategie of een nieuw procesontwerp stap voor stap kunnen laten zien. Hij moet verder de mogelijkheid bieden om what-if scenario’s te onderzoeken en daarna het verschil met de base case te laten zien. De business flight simulator met deze functionaliteiten is een tool waarmee managers hun beslissingskwaliteit kunnen verhogen.
Omdat ik vind dat de simulator ‘useful and practical’ moet zijn, is het belangrijk dat de gebruikte techniek eenvoudig te begrijpen is. Bo- vendien moet het zelf toepassen ervan voor managers zijn weggelegd. Dat nu wordt mogelijk door het gebruik van System Dynamics. Ik leg de beginselen van deze filosofie én modelleertechniek uit. Dat geeft de lezer de kennis om de diverse voorbeelden van simulatoren goed te kunnen begrijpen.
Het boek is in drie delen opgebouwd: terreinverkenning, system dynamics en simulatoren. In deel 1 gaat het over prestatiemanagement, hoe het werkt en welke rolmodellen daarbij spelen. In deel 2 leg ik uit wat System Dynamics is en waarom een business flight simulator niet zonder deze techniek kan. In deel 3 laat ik voorbeelden van simulatoren zien. Ik neem een aanloop met enkele ‘klassieke’ simulatoren. Die hebben vooral educatieve betekenis. Dan volgen actuele simulatoren waarmee prestaties van bedrijven beter gemanaged kunnen worden. Ik besluit met voorbeelden van simulatoren voor de publieke sector, want ook daar kan de business flight simulator nuttig worden gebruikt.
Als lezer heb ik primair managers en ondernemers voor ogen met een sterke performance oriëntatie; mensen die het maximum uit hun organisatie willen halen. Als je zo geobsedeerd bent door presteren, ben je continu bezig met het verhogen van je beslissingskwaliteit en onderlinge samenwerking. Die invalshoek maakt het boek ook geschikt voor consultants. Tenslotte zijn de benadering en getoonde modellen ook interessant voor start ups. Als je wilt doorgroeien, is het belangrijk om de consequenties van ‘scaling up’ vroegtijdig te voorzien.
De besproken modellen gebruik ik zelf in cursussen die ik gaf (en geef) voor Franeker Management Academie, Passionned Group en Maastricht School of Management.
Ik wens je plezier met dit boek toe. Ik hoop dat je er genoegen aan beleeft de methode en de verschillende modellen die ik presenteer te doorgronden. Bovenal hoop ik dat het boek je stimuleert het prestatiemanagement in de eigen organisatie nog eens kritisch te bekijken. It will satisfy your soul!
LEO KERKLAAN FRANEKER, JANUARI 2024
Download hier een gratis hoofdstuk (PDF)
Benieuwd naar de Business Flight Simulator? Download hier een gratis hoofdstuk
HOOFDSTUK ZEVEN
BUSINESS FLIGHT SIMULATOR
Stel je voor dat je in een vliegtuig zit en dat bij het vertrek van de gate de vlieger over de intercom zegt: “Hi, I’m Captain Bob. I want to thank you for choosing to fly with us today… just wanted to let you know I’ve recently completed my ground school training, and I have read all the manuals, but this is my first time in the cockpit. So sit back, relax, and enjoy the flight, as we learn together…”
Iedereen voelt wel aan dat dit verhaal niet veel vertrouwen geeft. Daniel Kim gebruikt het om het belang van een business flight simulator (BFS) duidelijk te maken. Hij wil ons laten nadenken over de kwaliteit van managementtraining. Kim legt ons de retorische vraag voor:“If we train pilots like we do managers; how many people would be willing to take a flight?”
BFS – Tool voor het leerproces
Hij staat in zijn kritiek niet alleen. Ook Kim Warren bijvoorbeeld heeft betoogd dat veel managementopleidingen niet deugen. Ik zal deze kwestie hier niet verder uitspitten, maar stel wel vast dat managers vrijwel nooit echte ervaring hebben opgedaan voordat ze aan de slag gaan. Dat betekent feitelijk dat men vertrouwt op ‘training on the job’. Maar dan kan het lang duren voordat een manager voldoende competent is. En fouten maken kan intussen erg kostbaar zijn.
In The Fifth Discipline heeft Peter Senge41 voor het eerst de ‘lerende organisatie’ als begrip genoemd. Organisaties moeten snel op de dynamische omgeving om zich heen reageren. Hiervoor is noodzakelijk dat er in een organisatie een continu leerproces plaatsvindt; er moet een leercultuur zijn. Maar het kost tijd om leren een volwaardig en routinematig onderdeel uit te laten maken van de organisatiecultuur. De BFS is bij uitstek een tool dat het leerproces van managers kan versnellen. Een BFS daagt niet alleen uit tot Plan-Do, maar ook tot Check-Act. Dat laatste wil er nog weleens bij inschieten in de praktijk.
Wat komt in dit hoofdstuk aan de orde?
Centraal staat het concept van de Business Flight Simulator. Wat is een BFS, en wat zijn voordelen en sterke punten? Maar ook een ander punt. Een gevalideerde BFS kan onverwachte resultaten laten zien waar de gebruiker niet altijd blij mee is. Dat is de keerzijde. Daarom bekijken we een aantal aspecten van de modelvaliditeit.
“Bottom line is safety! Het eerste doel voor een vluchtuitvoering. Simulatortraining zorgt ervoor dat deze regel onder alle omstandigheden gehandhaafd wordt. Voor een organisatie is het niet anders. Die leiding moet weten hoe centrale doelen en processen functioneren onder verschillende omstandigheden.”
ALEXANDER MORJAN, CAPTAIN – BOEING 737 TRANSAVIA
Het concept van de business flight simulator
We verkennen het concept van de BFS aan de hand van de volgende vragen.
1. Wat is een business flight simulator (BFS)?
2. Welke functie heeft de interface van de BFS?
3. Waarom wordt in de BFS een SD-model gebruikt?
4. Hoe wordt het SD-model van een BFS gevalideerd?
1 – Wat is een business flight simulator (BFS)?
De BFS is een digitale gesimuleerde (ofwel: virtuele) omgeving waar in managers ervaring op kunnen doen met een complex vraagstuk in een bewust gekozen praktijkcontext. Daarbij draait de simulator op een SD-model, ofwel een living businessmodel. Een ‘living’ model is een dynamisch model; het laat ontwikkelingen in de tijd zien. Het SD-model verbindt de verschillende delen van het systeem onder studie. De vergelijking met een aircraft flight simulator is bewust gekozen. De BFS geeft managers de ‘controls’ in een realistisch gesimuleerde omgeving. Zij moeten dezelfde beslissingen nemen als die zij in hun gewone werk kunnen tegenkomen (Plan-Do), maar worden nu niet gehinderd door de dagelijks beslommeringen. De simulator laat de manager zien hoe voorgenomen beslissingen op de korte termijn zullen uitpakken (Check). Bovendien kan hij proberen het resultaat te optimaliseren door beslissingsvarianten te testen (Act).
Maar de toe gevoegde waarde van de BFS ligt vooral bij het kunnen focussen op de lange termijn dynamiek van zijn (strategische) beslissingen. Ook daarop krijgt de manager meteen feedback. Zo draagt de BFS bij aan een intensief proces waarin managers leren hoe zij effectievere strategieën kunnen ontwerpen en testen.
Wat lezers zeggen
Martijn van Helvoirt
Senior Product Manager ASR
Dick Pouw
CEO Implementator
Business Flight Simulator
Voor elke manager en professional die het beste uit de organisatie wil halen.
Dit is hét vervolg op de bestseller 'De cockpit van de organisatie'. Koop het boek nu, en bouw simulaties waarmee jij je organisatie kunt laten vliegen. Het resultaat: betere beslissingen.
